Abstracte kunst

Wat is abstracte kunst?

Abstracte kunst is een richting binnen de moderne kunst. Het is een kunstrichting waarbij men niet streeft naar de realiteit. Overeenkomsten tussen het kunstwerk en de zichtbare werkelijkheid worden hier vermeden. Bij deze kunstvorm zijn lijnen, vormen en kleuren zeer belangrijk. Doordat iedere relatie met de realiteit wordt vermeden, kan iedereen ook iets anders zien in het kustwerk. Het is de bedoeling dat je het met je gevoel benaderd. Bij abstracte kunstwerken is men vrij in interpretatie, aanpak en uitwerking. Dit is in tegenstelling met de figuratieve kunst, waarmee men juist wel een realistisch beeld probeert te scheppen.

De naam abstractie komt van het Latijnse woord abstrahére. Abstraheren is het weglaten van niet belangrijke informatie of aspecten om de fundamentele structuren van het object zichtbaar te maken.

De aanzet van deze stroming vindt men eind 19^e/ begin 20^e eeuw. De basis van de abstracte kunst vindt men voor het eerst in de stromingen aan het eind van de 19^e/ begin 20^e eeuw, in stromingen als het impressionisme, het fauvisme en het expressionisme. Hier werd op abstracte manier gebruik gemaakt van kleuren. Een boom hoefde bijvoorbeeld niet meer groen te zijn, maar mocht ook rood of paars zijn. Paul Cézanne maakte een van de allereerste creaties naar abstractie toe. Hij abstraheerde niet alleen kleur, maar ook vorm. Tal van schilders zijn Cézanne gevolgd. Bekende schilders hieronder zijn Kandinsky, Mondriaan en Melevitsj. Zij hadden ieder een eigen boodschap te brengen in hun schilderijen.

Pioniers van de abstracte schilderkunst

Net als de meeste expressionisten was Kandinsky (1866 – 1944) geïnteresseerd in de weergave van het gevoel in kunstwerken. Langzaam verdween het figuratieve uit zijn werk en ging hij volledig abstract schilderen. Kleur en vorm kregen in zijn werken prioriteit. Kandinsky was in zijn werken geïnspireerd door de muziek. In zijn kunstwerken zag hij overeenkomsten tussen beeldelementen als lijnen, kleuren en vormen en muzikale elementen als klanken, ritme en akkoorden.

Kazimir Severnivotisj Malevitsj (1878 – 1935) kan gezien worden als pionier van de geometrische abstracte kunst. Kenmerkend in zijn werken zijn de gekantelde vierhoeken en figuraties met kegel- en cilindervormige figuren. Hij beperkte zicht in tegenstelling tot Mondriaan niet alleen tot de horizontale en verticale vormen en lijnen, maar gebruikte verschillende soorten geometrische vormen en menging van primaire kleuren.

Piet Mondriaan (1872 – 1944) zocht naar zuivere kleuren en wilde afstand doen van natuurlijke kleuren. In zijn eerste werk gebruikt hij uitsluitend primaire kleuren. Hij wil met zijn composities van primaire  kleuren, egale kleurvakken en contrasterende lijnen een gevoel van harmonie oproepen. Zijn schildersproces was van lange duur aangezien hij lang op zoek was naar de juiste compositie van kleuren en vlakken. Hij wilde met zijn werk de absolute schoonheid creëren.

Geometrisch abstracte kunst

Deze stroming binnen de abstracte kunst richt zich op lijnen en basisvormen. In deze schilderijen zie je, zoals de naam al zegt, vaak geometrische figuren terugkomen, zoals driehoeken, cirkels en vierkanten. De bekendste schilder in deze stroming is Mondriaan.
Het werk van geometrisch abstracte heeft ook sterke invloed gehad op architecten en designers. Geometrisch abstracte worden ook wel constructivisten genoemd.

Abstract expressionisme

Na de Tweede Wereldoorlog kwam het abstract expressionisme op. Deze term werd geïntroduceerd in 1946 en had New York als bakermat. Het draait bij deze stroming vooral om het uiten van emoties. De nadruk werd ook gelegd op het schildersproces en minder op het resultaat. Men richt zich op de beeldende mogelijkheden van het schilderproces, en bekommerd zich daarbij niet om figuratieve elementen. Algemene kenmerken van deze stroming is heftig kleurgebruik, grote contrasten en grove penseelstreken. Vele schilders gebruikten daarbij vaak grote schilderdoeken, waarbij de verf snel en krachtig aangebracht werd. Andere expressionisten hadden een rustigere benadering voor een zuiver abstracte afbeelding.

Abstracte kunst  en glasschilderijen zijn tijdloos. Het kan jaren in je woning hangen zonder dat het gaat vervelen.